تا به حال به این موضوع فکر کردهاید اگر علائم راهنمایی و رانندگی وجود نداشتند، دنیای امروز و رانندگی در خیابان و جادهها چگونه بود؟ بدون تردید یکی از مهمترین دستاوردهای دنیای مدرن امروز، استفاده از تجهیزات ترافیکی پیشرفته میباشد که ریشه ابداع این تجهیزات در روم باستان و مردم خلاق آن روزگار مشاهده شده است. اگر به تاریخچه علائم راهنمایی و رانندگی نگاهی بیندازیم، خواهیم دید که اولین تابلوها و علائم جادهای، مایل شمارهایی بودند که هزاران سال قبل و در روم باستان وجود داشتهاند.
در این مطلب قصد داریم راجع به چگونگی ایجاد و سیر تحول علائم راهنمایی و رانندگی صحبت کنیم. در واقع آنچه درمورد تاریخچه علائم راهنمایی و رانندگی میدانیم مربوط به روم باستان است. چرا که پیش از آن تاریخ، اطلاعات دقیقی در رابطه با اینگونه علائم و تجهیزات در دسترس نیست. پس تا انتها همراه ما باشید.
رومیان، مخترعین تابلوهای ترافیکی
شاید باور این موضوع کمی برای شما سخت باشد اما واقعیت این است که در روم باستان نیز برخی از علائم راهنمایی و رانندگی در شکلهای مخصوص همان زمان وجود داشته است. بهتر است بدانید که روم به خاطر قلمروی گسترده خود، سیستم جادهای قوی داشته به نحویکه با ساختن تونل و پلهای متعدد، ارتش و همینطور کالاهای مورد نیازش را از پرتغال به قسطنطنیه میرسانده است.
رومیان، اولین افرادی بودند که تابلو ترافیکی را اختراع کردند. آنها در جادههای خود و در فواصل منظم، مسافت محل مورد نظر تا روم را با سنگهایی که به آن مایلیار میگفتند، نشانهگذاری کرده و در تقاطع جادهها از این تابلو برای راهنمایی افراد استفاده میکردند. (کلمه مایل که یکی از واحدهای اندازهگیری مسافت است از نام همین سنگهای مایلیار گرفته شده است.)
شکلگیری تابلوهای خطر و احتیاط پس از اختراع دوچرخه
در قرن نوزدهم و پس از انقلاب عظیم صنعتی، شاهد تغییرات عمدهای در زندگی مردم هستیم. در همین زمان نیز با اختراع دوچرخه (اختراع و تکمیل دوچرخه به شکل امروزی آن، سالها به طول انجامید. ابتدا دوچرخه فقط دو چرخ دایرهای چوبی و بدون پدال بود که به تدریج و توسط افراد مختلف تکمیل گردید.) خطرهای جدیدی مانند پیچهای تند، عابران و همینطور دوچرخه سواران را تهدید میکرد. از این رو، تابلوهای “خطر” و “احتیاط” که بیشتر با دست ساخته میشدند در مکانهای پر خطر نصب میشد. جالب است که در همان زمان حدود ۴ هزار تابلوی راهنمایی و رانندگی با توجه به نیازهای مردم ساخته شدند که به دلیل عدم پیروی از قواعد واحد، به مرور کارایی خود را از دست دادند.
اختراع موتور، آغاز تحولی بزرگ در تجهیزات ترافیکی
سال۱۸۹۶ بود که ساخت خودروهای موتوری افزایش یافت و برخی از شرکتهای خودروسازی مشغول به ساخت علائم راهنمایی و هشداردهنده شدند. آنها، دو علامت مهم احتیاط و ممنوعیت را ایجاد کردند اما موفقیت چندان زیادی در توسعه علائم راهنمایی و رانندگی نداشتند. چرا که سیستم علامتگذاری موجود با افزایش تولید خودروهای موتوری همخوانی نداشت و این خود عاملی بر هرج و مرج بیشتر بود.
پس از جنگ جهانی اول، خط سفید در تقاطعها برای تفکیک مسیرهای ترافیکی و به عنوان نشانهای که خودروها باید پشت آن توقف میکردند تا نظم در عبور و مرور رعایت شود؛ به رسمیت شناخته شد. پس از آن و در سال ۱۹۳۴، علائم چشم گربهای ایجاد شد که در حال حاضر فقط در انگلستان بیش از ۷ میلیون چشم گربهای نصب شده وجود دارد.
در پایان باید بگوییم که علائم راهنمایی و رانندگی به تدریج و با آزمون و خطاهای بسیار، شکل فعلی را یافته و هنوز هم به دلیل تنوع بالای این علائم، در برخی از کشورها علائم متفاوتی استفاده میشود.